Martijn Schut: uniforme wetgeving nodig voor efficiëntere schuldhulpverlening

Martijn Schut is een autoriteit op het gebied van armoedebeleid en schuldhulpverlening. Met jarenlange ervaring en betrokkenheid bij verschillende gemeenten, deelt hij zijn inzichten en adviezen veelvuldig via zijn drukbezochte blog. Eerder trad hij op als dagvoorzitter tijdens het Certin Event, een bijeenkomst rondom vroegsignalering en effectieve communicatie met inwoners met een betaalachterstand. In dit artikel bespreken we met Schut de huidige uitdagingen in de schuldhulpverlening en hoe digitalisering en beleidsveranderingen kunnen bijdragen aan betere ondersteuning van mensen in financiële nood.

Professionele achtergrond

Martijn Schut werkte al als beleidsadviseur bij verschillende gemeenten, waaronder Amsterdam, Utrecht en Rotterdam, alwaar hij verantwoordelijk was voor het ontwikkelen en implementeren van strategieën om armoede en schulden aan te pakken. Op het moment van spreken werkt hij als zelfstandig adviseur en spreker, waarbij hij zijn expertise deelt met diverse overheidsinstanties en organisaties.

Zijn blog, waar hij regelmatig schrijft over de nieuwste ontwikkelingen en uitdagingen in de schuldhulpverlening, wordt veel gelezen door professionals in de sector. "Mijn doel is altijd geweest om mensen te helpen en systemische barrières weg te nemen die hun financiële situatie bemoeilijken," zegt Schut. "Door mijn ervaring bij verschillende gemeenten heb ik een goed inzicht gekregen in de complexiteit van armoede en schuldhulpverlening." 

Schut begon zijn blog in 2008 met de behoefte om nieuws en achtergronden over armoedebeleid en schuldhulpverlening vanuit gemeentelijk perspectief te delen. "Voor mijn werk moet ik überhaupt het nieuws bijhouden. En omdat ik dat al zo lang doe, kan ik inmiddels echt heel snel hoofdzaken en bijzaken onderscheiden en zien wat relevant is. Daarom lukt het me om relatief kort op de bal artikelen te plaatsen."

Die diepgaande kennis en hands-on ervaring maken hem inmiddels tot een veelgevraagd spreker én adviseur op het gebied van armoedebeleid en schuldhulpverlening. "Ik vind het het leukst als ik een beetje op het snijvlak zit tussen beleid en uitvoering," zegt Schut. "Ik wil niet alleen maar bezig zijn met dat hoog-over abstract beleid en ik wil ook niet alleen maar bezig zijn met uitvoering, maar juist telkens iets verbeteren en aan de knoppen."

Uitdagingen in schuldhulpverlening

De schuldhulpverlening in Nederland staat voor complexe uitdagingen. Schut wijst erop dat dat niet eenvoudiger wordt, omdat een integrale benadering van schuldhulpverlening vaak ontbreekt. "Veel mensen met schulden hebben namelijk ook andere problemen, zoals gezondheidsklachten of ze zijn werkloos. Het is zo belangrijk dat we deze problemen in samenhang aanpakken," zegt Schut. "Als je alleen naar de financiële situatie kijkt, mis je een groot deel van het plaatje. En daarmee dus ook kansen voor een oplossing."

Een van de grootste obstakels is de bureaucratie. De procedures en regels zijn vaak te ingewikkeld en vormen een drempel voor mensen die hulp nodig hebben. "We moeten streven naar eenvoudiger en toegankelijkere systemen om echt effectief te kunnen zijn," legt Schut uit. Mensen raken verstrikt in een web van papieren en vereisten, wat de stress en wanhoop alleen maar vergroot. "Het is niet ongebruikelijk dat mensen door de bomen het bos niet meer zien. Ze moeten bij verschillende instanties aankloppen en steeds dezelfde documenten overleggen. Dit kost tijd en energie die ze vaak helemaal niet hebben."

Daarnaast speelt de samenwerking tussen verschillende hulpinstanties een belangrijke rol. "Er is ook vaak een gebrek aan communicatie en samenwerking tussen de verschillende partijen die betrokken zijn bij schuldhulpverlening," zegt Schut. Dit leidt tot inefficiëntie en frustratie bij zowel de hulpvragers als de hulpverleners. "We hebben een systeem nodig waarin alle partijen samenwerken en informatie delen, zodat we mensen snel en effectief kunnen helpen."

De maatschappelijke druk en het stigma rondom schulden zijn ook niet te onderschatten. "Mensen schamen zich vaak voor hun schulden en durven geen hulp te zoeken," licht Schut toe. Dit leidt tot uitstelgedrag en verergert de financiële problemen. "Het is belangrijk dat we een cultuur creëren waarin het normaal is om hulp te zoeken en waarin mensen zich gesteund voelen."

Schut benadrukt dat deze uitdagingen niet alleen voor de hulpvragers lastig zijn, maar ook voor de hulpverleners. "De complexiteit van de problemen vraagt om goed opgeleide professionals die de juiste vaardigheden en kennis hebben om effectieve hulp te bieden." zegt hij. “Dat vereist bijvoorbeeld een goede dosis empathie.”

Uniforme wetgeving

Schut heeft duidelijke ideeën over hoe de schuldhulpverlening in Nederland kan worden verbeterd. Een van de belangrijkste stappen die hij voorstelt, is de invoering van één uniforme wet voor schuldhulpverlening. "Op dit moment zijn er dus verschillende regels en procedures per gemeente, wat voor veel verwarring en inefficiëntie zorgt," legt Schut uit. "Een landelijke wet zou zorgen voor meer duidelijkheid, voor zowel hulpvragers en schuldeisers als hulpverleners."

Daarnaast benadrukt hij het belang van vroegsignalering en de noodzaak van betere gegevensuitwisseling tussen instanties. "We moeten problemen vroegtijdig signaleren om erger te voorkomen. Dit betekent dat we informatie moeten delen tussen verschillende instanties, zoals gemeenten, woningcorporaties en energiebedrijven," zegt Schut. "Door vroeg in te grijpen, kunnen we voorkomen dat mensen verder in de problemen raken en kunnen we effectiever hulp bieden."

Schut gelooft ook dat er meer aandacht moet zijn voor de persoonlijke benadering binnen de schuldhulpverlening. "Digitalisering kan veel processen efficiënter maken, maar het mag nooit ten koste gaan van persoonlijk contact," benadrukt hij. "Mensen in financiële problemen hebben vaak behoefte aan een luisterend oor en persoonlijke ondersteuning. Dat aspect mogen we absoluut niet uit het oog verliezen."

"Het uiteindelijke doel is om mensen sneller en effectiever te helpen, zodat ze weer een stabiele financiële situatie kunnen bereiken. Wat mij betreft is de overheid echt aan zet om die regeldruk flink terug te brengen.” zo besluit Schut strijdbaar.

Meer weten over hoe Certin jouw organisatie kan ondersteunen bij al je klantcontact over facturatie? Of meer weten over hoe wij gemeenten ondersteunen bij een effectieve aanpak van vroegsignalering? Neem dan contact met ons op!